Guy Verhofstadt pleit voor ingrijpende hervorming van Europa

'Het grootste risico in Europa is Europa zelf'

'Besluitvorming op basis van unanimiteit werkt verlammend'

De Europese Unie en al zijn instituties staan voor grote keuzes, meent Europarlementariër Guy Verhofstadt. Voortgaan op de huidige weg zal een doodlopende weg blijken te zijn. De besluitvorming op basis van unanimiteit werkt verlammend. 'Er is geen enkel bedrijf dat zich laat leiden door besluiten die alleen unaniem kunnen worden genomen. Gebeurt er nu niks, dan is er over tien jaar geen Europese Unie meer.'

 

 

Vernieuwing is het sleutelwoord voor de Europese instituties

Daarover ging de inleiding van Guy Verhofstadt, ooit een studiegenoot van Jo Willaert. Verhofstadt, vanuit Europa coördinator van de Brexit, liet er geen gras over groeien wat betreft de risico’s en uitdagingen van de huidige EU. De wereld van morgen is compleet anders dan die van twintig jaar geleden. ‘De Brexit heeft tot gevolg gehad dat het vertrouwen in de Europese instituties is toegenomen. Pro-Europese partijen hebben de verkiezingen in diverse landen gewonnen en dat is natuurlijk mooi.’

 

'Het huidige Europa is not sustainable'
Maar dat neemt niet weg dat daarmee het diepere probleem van de EU is weggenomen. De huidige EU is volgens Verhofstadt ‘not sustainable’. Het is volgens hem een kwestie van hervormen of verdwijnen. Gebeurt er niks, dan is de kans groot dat er over 10 jaar geen EU meer is en dat andere landen het voorbeeld van de UK gaan volgen om uit de EU te stappen. ‘Daarmee zouden veel goede dingen verdwijnen. Zoals de voordelen voor de internationale handel. We zijn goed in de export van goederen en diensten en het sluiten van internationale handelsverdragen. Bovendien zijn er de grote voordelen van de interne markt. Dat moeten we niet vergeten.’

 

 

'We zijn zeker niet klaar voor een volgende financiële crisis'
Maar Europa moet zijn plaats op wereldschaal wel verdedigen en dat vergt ingrijpende hervormingen. Verhofstadt gaf een paar sprekende voorbeelden. ‘Zijn we klaar voor een nieuwe financiële crisis? Absoluut niet! Daar waar de Amerikanen hun financiële sector in de crisis van tien jaar geleden in negen maanden tijd hebben hervormd, zijn we in Europa negen jaar verder en is er nog geen zicht op een systeem dat onze bankensector voldoende weerbaar maakt voor een nieuwe crisis. Nu wordt politiek zelfs gesproken over 2028, twintig jaar verder! Dat kan niet.’

 

'Eén digitaal Europa bestaat niet'
Hetzelfde geldt voor de digitale ontwikkelingen. ‘Er is geen digitaal Europa. In Europa heb je 28 licenties nodig om in alle EU-landen te kunnen opereren. Er is geen Europese digitale autoriteit. Wat is de situatie? Wij creëren de content en daarin zijn we goed; zij, de grote spelers uit de VS en China strijken de winsten op. Dat is de huidige situatie.’

 

'Europe: always acting too little, too late'

 

Het systeem moet worden hervormd en daarin past niet langer dat besluiten alleen op basis van unanimiteit kunnen worden genomen. ‘Dat is niet meer van deze tijd. Bijna elke stap vooruit wordt tegengehouden en dat zorgt voor een Europa dat altijd te traag en te laat reageert. Terwijl de ontwikkelingen op wereldschaal zo hard gaan, dat snelheid en effectiviteit van groot belang zijn.’

 

'Zie Europa als één civilisatie, niet als een serie nationale staten'
Europa is een civilisatie, betoogt Verhofstadt, van de Atlantische Oceaan tot aan de Wolga. ‘Belangrijke besluiten worden genomen door empires, niet meer door nationale staten. Op die schaal moeten we mee, anders is er voor een vooraanstaande plek van Europa op wereldniveau geen plaats meer. Dus moet de huidige EU ingrijpend op de schop en moeten blokkades zoals de huidige trage besluitvorming uit de weg worden geruimd.’

 

‘Gebeurt dat niet, dan is er over tien jaar geen Europese Unie meer en zullen na het Verenigd Koninkrijk ook andere landen uit de huidige EU stappen. En daarmee geven we wel op wat er in de afgelopen decennia is bereikt, bijvoorbeeld op het gebied van de internationale handel, zowel binnen als buiten de EU.’

 

Nieuwe generatie politici

Om stappen te nemen in de hervormingen, is een nieuwe generatie politici nodig, meent Verhofstadt. ‘Nieuwe mensen die het belang inzien van een sterk Europa op wereldschaal en daartoe stappen willen nemen. Zijn we bereid die stappen te nemen? Daar ligt het grootste risico.’

 

Guy Verhofstadt na afloop met Annemarie Schouw, het Nederlandse lid van de FERMA Board