Het grote belang van een Emergency Response Plan

Minor Van Traa Advocaten - Aansprakelijkheid bij een grote calamiteit

 

Van Traa Advocaten verzorgde tijdens het NARIM Congres in samenwerking met het Kenniscentrum Aansprakelijkheid de minor ‘Grote calamiteiten: de aanpak’. Centraal tijdens deze sessie stond de ramp met de MH17 op 17 juli 2014. Alle aanwezigen bij deze drukbezochte minor luisterden aandachtig naar het praktijkverhaal van Huib Gorter, ten tijde van de ramp de senior Vice-President Europe van Malaysia Airlines. Een verhaal dat indruk maakte.

 

Robert Pessers: 'Wie van de aanwezigen heeft een ERP?'

 

Robert Pessers, partner bij Van Traa Advocaten, leidde de bijeenkomst in. ‘Bij een ramp als de MH17, maar denk ook aan het ongeval met de monstertruck in Haaksbergen of het instorten van de brug in het Italiaanse Genua, krijg je met een aantal componenten te maken: de media, overheden en de maatschappij. Dat is voor de organisatie die bij een dergelijke calamiteit betrokken raakt, behoorlijk ingewikkeld. Je kunt als organisatie dan niet zomaar de regie nemen. In zo’n situatie is het belangrijk om terug te kunnen vallen op een Emergency Response Plan. Wie van de aanwezigen heeft een ERP?’ Niet veel vingers gingen de lucht in…

 

Als een calamiteit een crisis wordt

Huib Gorter: ‘In de luchtvaart is safety and security prioriteit nummer 1. Elke onderneming die in deze branche actief is, heeft een ERP. Dat wordt regelmatig geoefend zodat iedereen weet wat te doen in een noodsituatie. Maar niet alleen in de luchtvaart is een ERP noodzakelijk. Werk je bijvoorbeeld op kantoor, zit je op de 20ste verdieping en breekt er brand uit met alle gevolgen van dien? Wat moet er gebeuren? Wie heeft de leiding? Waar liggen de checklists? En het maakt echt niet uit of er 1 of 300 slachtoffers zijn. Denk niet: dat overkomt ons niet, want een calamiteit kan uitlopen tot een crisis. Dus moet je een ERP hebben.’

 

De dag: 17 juli 2014

Huib ervoer het belang van het ERP op 17 juli 2014. ‘Ik had een vrije dag en was thuis. Na het telefoontje dat het vliegtuig was neergestort ben ik onmiddellijk naar Schiphol gereden. Op kantoor was het chaos. Mensen waren erg verdrietig en verward. Helemaal toen bleek dat een van onze directe collega's met zijn gezin aan boord was. Het was mijn taak om de chaos te ordenen. Belangrijk was ook om de rust te bewaren, en dat was moeilijk, je bent immers zelf ook maar een mens. Met elkaar namen we aan de hand van de checklist door wat we gingen doen. Daarbij gold voor alles: People first! Soms moest ik lastige beslissingen nemen. Zo bleek een van de collega’s die goed getraind was, het toch niet aan te kunnen. Dus moest ik hem vervangen.’

 

Haal er experts bij

Een plan op papier bleek toch anders dan het plan in praktijk. Huib Gorter: ‘Flexibiliteit is in een crisissituatie uitermate belangrijk. Zo’n 30% van wat in het plan stond, is daadwerkelijk geëffectueerd, de rest veranderde door de omstandigheden. Wat je ook moet doen, is experts raadplegen. Je kunt immers niet alles weten en alles zelf doen. De dagen na 17 juli trokken wij nauw op met Van Traa Advocaten voor juridisch advies, maar ook met de marechaussee die de deuren “blokkeerden” waarachter de rouwende nabestaanden stonden.’

 

Robert Pessers: ‘Wij waren ingeschakeld door de verzekeraars. Zij zaten in Londen en met hen hadden wij dagelijks contact. Alles ging in volledige harmonie tussen verzekerde Maylasia Airlines, de verzekeraar in Londen en service providers.’

 

 Huib Gorter: 'Een calamiteit kan uitlopen tot een crisis.' 

 

Rol van de overheid

Bij een calamiteit zoals de MH17 is ook de overheid betrokken en ook zij claimen hun rol. Huib Gorter: ‘In het begin was mij de rol van de overheid niet zo duidelijk. Zo had ik goede contacten met de burgemeester van Haarlemmermeer, maar liepen de contacten met de ministeries in Den Haag niet soepel.’

 

Gerbrich Oreel, partner bij Van Traa Advocaten: ‘Als de overheid bij een calamiteit met menselijk leed is betrokken, schermen zij doorgaans gelijk de mensen af, onder andere voor advocaten en andere betrokken partijen, zodat zij ruimte krijgen om hun verdriet te verwerken. Het betrokken bedrijf wordt doorgaans niet als slachtoffer gezien. Daarom vonden wij het belangrijk om goede contacten met overheidsinstanties te houden. Zo kregen we te maken met het Openbaar Ministerie dat al snel een strafrechtelijk onderzoek startte, de Onderzoeksraad Voor Veiligheid dat een onafhankelijk onderzoek startte en waren Slachtofferhulp en familierechercheurs bij de nabestaanden betrokken.


OM en OVV: verregaande bevoegdheden

Het OM en de OVV hebben verregaande bevoegdheden. Zij hebben het recht om mensen te interviewen, te horen, documentatie en gegevensdragers in beslag nemen en inkijken. Dat kan redelijk intimiderend zijn. Wij adviseren bedrijven in dergelijke situaties hun mensen te steunen en hen juridische bijstand te geven in de vorm van een strafrechtadvocaat die de onderneming niet bij staat, dit om de onafhankelijkheid te waarborgen.’

 

Rol van de media

Zoals gezegd, ook de media zijn partij in een crisissituatie. Hoe ga je daar mee om? Huib Gorter: ‘Ik was door mijn werkgever goed getraind in het omgaan met de media tijdens een crisis. Dat gaf mij vertrouwen. Ik wilde mijn rouw absoluut niet delen met de pers en was heel kritisch met wie ik wilde praten. De ramp was een serieuze gebeurtenis en ik wilde dan ook uitsluitend met de serieuze pers praten. Tijdens persconferenties hield ik mij aan mijn verhaal en beantwoordde ik zoveel mogelijk vragen. Daarbij bleef ik zo dicht mogelijk bij mijzelf en zorgde ervoor dat alles wat ik vertelde klopte. Ik kapte bewust geen vragen af, dan komen ze namelijk toch achter je aan. En ook hier gold, de nabestaanden hadden mijn hoogste prioriteit: People first! Als je zo'n strategie kiest, moet je die ook vasthouden en waarmaken, consequent.’

 

Vragen ter overdenking

De casus van de MH17 geeft het belang van een ERP aan. Robert Pessers sloot af: ‘Heeft u nog geen ERP, gaat u er dan nu over nadenken? Heeft u er wel eentje, gaat u er dan nog een keertje naar kijken? Weet u ook waar hij ligt? Wie zijn de spelers? Wat is uw rol? Bent u daarvoor getraind? Heeft u hierover ook afspraken met uw verzekeraars en service providers? Wie vervangt u op vakantie?’ Genoeg vragen dus om over na te denken.

 

Website Van Traa Advocaten >>


« vorige pagina         meer nieuws »